Długopole Zdrój

Zdjęcia….
W 1893 roku we wschodniej części Parku Zdrojowego, między korytem Nysy Kłodzkiej, a drogą do miejscowej stacji, ze środków fundacji Gustawa Adolfa i hrabiny von Richthofen wzniesiono kościół ewangelicki Jest to konstrukcja kamienno-ceglana o cechach neogotyckich z wieżą zakończoną smukłą iglicą. We wnętrzu zachowały się trzy reliefy na piaskowcowych płytach, ilustrujące sceny z życia świętego Jana Nepomucena: Spowiedź królowej Zofii, Pielgrzymka do Starej Bolesławii Zrzucenie z Mostu Karola do Wełtawy. Po zakończeniu II Wojny Światowej kościół przestał pełnić funkcje religijne, a pod koniec lat ’80 XX w. przystosowano go do celów mieszkalnych. Obecnie w kościele mieści się kawiarnia „Horus”.
Międzygórze
Kościół ewangelicki św. Krzyża w Międzygórzu uroczyście poświęcono w 1911r. Jego fundatorem był książę Friedrich Heinrich, właściciel części dóbr należących do księżnej Marianny Orańskiej. Budowla charakteryzuje się prostą bryłą typową dla post secesji, w której wyróżniają się obramienia okienne i nadproża z piaskowca. Po II wojnie światowej kościół nie był użytkowany i popadł w ruinę. Następnie obiekt przekazano parafii katolickiej. Kościół został wyremontowany i odnowiony. Usytuowany na planie ponad centrum miejscowości, wpisał się w jej panoramę jako charakterystyczny element architektoniczny.
Bystrzyca Kłodzka
Budynki kościoła i szkoły parafialne w stylu klasycystycznym powstały w latach 1834-1835 według projektu Karla Schinkela. Ponieważ budowa kościoła kolidowała z linią obwarowań miejskich, zostały one w tym miejscu wyburzone. W 1843r. stojącą obok kościoła Basztę Rycerską, pierwotnie będącą fragmentem miejskich murów obronnych, zaadaptowano na dzwonnicę z dwoma dzwonami. W roku 1869 od północy do bryły kościoła dobudowano niewielką zakrystię. Po wojnie świątynia stała opuszczona aż do roku 1964, kiedy to po przeprowadzeniu prac adaptacyjnych, w budynkach utworzono jedyne w Polsce muzeum filumenistyczne, gromadzące etykiety zapałczane, a także eksponaty związane z historią niecenia ognia. W latach 1985-1990 oba obiekty zostały wyremontowane.
Kłodzko
Z 1275 r. pochodzi pierwsza informacja o istnieniu w tym miejscu kaplicy św. Jerzego przy szpitalu prowadzonym przez Joannitów. W 1475 r. książę ziębicki Henryk I Podiebradowicz przekazał ten teren Bernardynom i ufundował kościół i klasztor pw. św. Jerzego. Przy okazji konsekracji kościoła, co miało miejsce w 1479r. otrzymał on współpatrona – św. Wojciecha. Wraz z rozprzestrzenianiem się reformacji w Kłodzku zakon opuścił miasto w 1546r., a oba obiekty przekazał Radzie Miejskiej. W klasztorze urządzono szpital dla ubogich, a w kościele kaplicę przyszpitalną. Obiekty uległy ostatecznemu zniszczeniu podczas wojny trzydziestoletniej, kiedy Kłodzko zostało zdobyte przez Austriaków. Po powrocie do Kłodzka w 1643r. Bernardynów, rozpoczęto odbudowę kościoła i klasztoru – zachowano gotyckie prezbiterium, a nawa i kaplice otrzymały wystrój późnobarokowy. Oblężenie Austriaków w 1760r. w czasie III wojny śląskiej spowodowało kolejny pożar kościoła, a po rozwiązaniu zakonu w 1810r. kościół przekształcono w magazyn. W klasztorze urządzono biura dla oficerów, mieszkania dla żołnierzy i ich rodzin oraz szpital. W 1834r. władze przekształciły kościół w ewangelicki kościół garnizonowy. W 1947r. kościół, stał się ponownie świątynią katolicką – do klasztoru wprowadziły się franciszkanki.
Ludwikowice Kłodzkie
Kościół ewangelicki p.w. Błogosławieństwa Pańskiego powstał w latach 1929-30 (w sąsiedztwie powstała plebania) w oparciu o projekt architekta Iwana z Berlina. Świątynię konsekrowano 29 września 1930 r. Jako miejsce kultu służyła do połowy lat sześćdziesiątych. Po przejęciu przez władze gminne w latach 1977-1989 kościół został przekształcony w sklep, a następnie w magazyn i stolarnię, co doprowadziło do dewastacji budynku. W 2009 roku został wpisany do Rejestru Zabytków, a następnie został w latach 2010-2011 odrestaurowany wraz z adaptacją na funkcje muzealne z zachowaniem części sakralnej. Obecnie Muzeum Ziemi Sowiogórskiej.
Lądek Zdrój
Kościół ewangelicki p.w. Zbawiciela w Lądku Zdrój został poświęcony w 1848r. Kościół zbudowano w stylu ekspresjonizmu, nawiązującego do architektury romańskiej (na planie krzyża z półkolistą absydą, jednowieżowy). Przy kościele stoi neogotycki pomnik z 1866 r., poświęcony księżnej Mariannie Orańskiej, która była fundatorką kościoła. Od zakończenia wojny kościół stoi opuszczony. Mechanizm zegara wieżowego zamontowano w parku, gdzie napędzał zegar kwiatowy; ławki przeniesiono do kościoła parafialnego, a organy sprzedano do kościoła w Środzie Śląskiej. W latach 60-tych zamierzano zorganizować w nim Muzeum Balneologiczne. Budynek spłonął 8 kwietnia 1999r. – kilka lat przed pożarem obiekt był remontowany, wykonano nawet dodatkowy poziom (kondygnację). Miała tu działać hala sportowa. Od kilku lat miasto próbuje sprzedać obiekt – bez rezultatu.
Ołdrzychowice Kłodzkie
Wraz z rozwojem Ołdrzychowic Kłodzkich i wzrostem liczby mieszkańców w XIX w. oraz zwiększeniem się społeczności protestanckiej, z inicjatywy przemysłowca Hermanna Dietricha Lindheima we wsi powstała niewielka szkoła ewangelicka. W 1883r., dokonano przebudowy szkoły i ten sposób powstał kościół ewangelicki w Ołdrzychowicach będący filią kłodzkiej parafii ewangelickiej. Po zakończeniu wojny kłodzka gmina ewangelicko-augsburska przekazała dawne obiekty należące do ewangelików, w tym kościół ze szkołą – parafii katolickiej.
Stronie Śląskie
Kościół Zmartwychwstania Pańskiego zbudowany został na początku XX w. na potrzeby powiększającego się skupiska ewangelików w ówczesnych wsiach Schreckendorf i Seitenberg. Początkowo społeczność ta brała udział w nabożeństwach w kościele ewangelickim w Lądku Zdroju. Od 1894 r. z inicjatywy Marianny Orańskiej nabożeństwa organizowano również w jej tutejszym pałacu. Na początku XX w. właścicielem klucza strońskiego był książę Friedrich Heinrich Hohenzollern, który postanowił sfinansować wzniesienie w pobliżu dworu nowego kościoła, którego budowę ukończono w 1915 r. Początkowo świątynia miała z status kościoła dworskiego, a następnie była kościołem filialnym. W 1917 r. erygowano w Stroniu Śląskim wikariat ewangelicki i otwarto przy nim szkołę, które działały w Stroniu Śląskim do końca II wojny światowej. Po wojniekościół nie był używany do celów religijnych – wyremontowano go i poświęcono ponownie dopiero 15 sierpnia 1988r. Od tamtego czasu pełni funkcję kaplicy pogrzebowej i kościoła pomocniczego dla parafii rzymskokatolickiej w Stroniu Śląskim.
Słupiec
Kamień węgielny pod budowę nowej szkoły i jednocześnie kościoła położono 19 kwietnia 1903r., a 30 maja 1904r. poświęcono nowy budynek. Fundatorami ołtarza do nowego kościoła były baronowa von Kessel i hrabina Pilati, ambony – dyrektor huty szkła – Becker i właściciel noworudzkiej drukarni Rose, a jego żona ufundowała wielki dywan. Do czasu wybuchu I wojny światowej uczęszczało do szkoły ewangelickiej 50 uczniów. Kościół ze względu na niewielką liczbę wyznawców nie otrzymał charakterystycznej bryły budynku sakralnego. Wzniesiono go w stylu neogotyckim według ewangelickiej tradycji sytuowania sal do nabożeństw w budynkach mieszkalnych. We wnętrzu słupieckiego kościoła pomieszczenie o funkcjach sakralnych urządzono na piętrze, w dolnej części znajdowały się pomieszczenia szkolne. Obecnie budynek pełni funkcje mieszkalne.
Nowa Ruda
Uroczystość poświęcenia kościoła miała miejsce 4 listopada 1868 r. Kościół powstał z inicjatywy noworudzkiego pastora ewangelickiego Alersa. Zbudowano go w stylu neogotyckim z czerwonego piaskowca z elementami neoromanizmu i architektury włoskiej. Po II wojnie światowej kościół przekazano GS „Samopomoc Chłopska”, która urządziła w nim sklep z materiałami żelaznymi. Na początku lat 90-tych zlikwidowano sklep, obiekt został przejęty przez parafię katolicką, która przeprowadziła niezbędne prace remontowe i adaptacyjne. Kościół jako świątynię katolicką konsekrowano 8 listopada 1997 roku i nadano mu wezwanie Bożego Ciała.
Polanica Zdrój
Kamień węgielny pod Kościół Pamiątkowy Cesarza Fryderyka wmurowany został 16 października 1913r. Działkę położoną na niewielkim wzgórzu obok Parku Zdrojowego podarował Zarząd Uzdrowiska i jego właściciel Georg Haase, który wspomógł budowę znaczną kwotą 21 tysięcy marek. Świątynia na 360 miejsc siedzących wzniesiona została w stylu staroniemieckim, według projektu architekta Karla Klimma z Wrocławia. Realizację inwestycji przeprowadziła polanicka firma budowlana Otto Büttnera. W rocznicę śmierci cesarza, 15 czerwca 1915r. podczas uroczystego nabożeństwa odbyło się poświęcenie nowego kościoła ewangelickiego. Na przełomie lat 60. i 70. XX w. pozostawiony bez opieki i systematycznie rujnowany kościół został rozebrany.
Radków
Kościół Świętego Andrzeja Boboli w Radkowie został wybudowany w 1905r. Obecnie jest kościołem filialnym wyznania rzymskokatolickiego. To najmłodszy z zabytków sakralnych na terenie miejscowości. Jego styl łączy elementy neobarokowe i secesyjne. Wewnątrz budowli znajdują się elementy wyposażenia i wystroju wnętrza, które zachowały się od czasów jej powstania. Kościół urządzono w ascetycznym stylu, bez stosowania nadmiernych zdobień. W 1985r. Kościół wpisano do rejestru zabytków. Aktualnie w świątyni nie są odprawiane regularne msze. Niekiedy jednak odbywają się tam okazjonalne nabożeństwa.
Źródło: www.dolnyslask.org.pl i www.dawneklodzko.pl